Van Opera tot Musical door de regisseur én tekstschrijver Sebastiaan Smits

Het omzetten van een van de beroemdste opera’s ter wereld naar een musical… Het is niets nieuws. Eerder werd Bizet’s Carmen omgebouwd tot de musical Carmen Jones en daarna de rockmusical Carmen. Elton John herschreef Verdi’s Aida en niet veel mensen weten dat RENT eigenlijk gewoon La Bohème is.

En toch was dat een weg die wij niet op wilden gaan. Als iemand een jaar geleden aan me vroeg: “Don Giovanni als musical? Hoe gaan jullie dat doen?” was mijn antwoord in alle eerlijkheid: “Geen idee. Maar volgens mij kan het”. En langzaam maar zeker kreeg alles meer vorm. Iedereen kan een Mozartmelodie nafluiten, iedereen kan een Mozartmelodie herkennen. En dat was ons uitgangspunt. De muziek van Mozart, de melodiëen van Mozart, maar de stemmen en instrumenten van deze tijd. Zou het werken?

Tijdens de workshopaudities gingen we met de zangers op zoek naar de mogelijkheden. Het was een ervaring voor ons allemaal. De zangers met een klassieke achtergrond vergaten bijna hun musicalervaring en veranderden in operatenoren en –sopranen. En daar waren we juist niet naar op zoek. De zangers zonder gedegen opleiding gooiden de bladmuziek al snel overboord, maakten hun eigen melodie… om vervolgens vast te lopen in de noten. Gezamenlijk, onder leiding van arrangeur Tjeerd de Haas, kwamen we tot resultaten. Wat was typisch opera? Extra lijntjes, veel herhalingen, variaties? Die zetten we overboord. Wat is tijdloze muziek, wat is een briljante melodie? Die behouden we.

 
 


Ook het libretto van Da Ponte werd onder handen genomen. Het verhaal staat als een huis, de humor lijkt soms ondergesneeuwd door de jarenlange traditie van operadrama en lange noten. Maar met de hernieuwde partituur kwam ook de briljante humor uit de tekst extra naar voren. Don Giovanni werd niet voor niets omschreven als een “dramma giocosa”; een komische opera. Mozarts talent wist komedie, drama en het bovennatuurlijk op briljante wijze te mengen. Het is een tijdloos verhaal, met tijdloze muziek. En tijdens de repetities komt dat steeds duidelijker naar boven. Is het een klucht? Is het een opera? Is het een drama? Is het een musical? Is het een komedie? Is het muziektheater? Het is alles tegelijk! Het is simpelweg… Don Giovanni.